Ir-radjazzjoni hija enerġija li tiċċaqlaq minn post għall-ieħor f'forma li tista' tiġi deskritta bħala mewġ jew partiċelli. Aħna esposti għar-radjazzjoni fil-ħajja tagħna ta' kuljum. Xi wħud mis-sorsi l-aktar familjari ta' radjazzjoni jinkludu x-xemx, il-fran tal-microwave fil-kċejjen tagħna u r-radjijiet li nisimgħu fil-karozzi tagħna. Il-biċċa l-kbira ta' din ir-radjazzjoni ma ġġorr l-ebda riskju għal saħħitna. Iżda xi wħud iġġorrha. B'mod ġenerali, ir-radjazzjoni għandha riskju aktar baxx f'dożi aktar baxxi iżda tista' tkun assoċjata ma' riskji ogħla f'dożi ogħla. Skont it-tip ta' radjazzjoni, iridu jittieħdu miżuri differenti biex nipproteġu ġisimna u l-ambjent mill-effetti tagħha, filwaqt li jippermettulna nibbenefikaw mill-ħafna applikazzjonijiet tagħha.
Għal xiex hija tajba r-radjazzjoni? – Xi eżempji?
Saħħa: bis-saħħa tar-radjazzjoni, nistgħu nibbenefikaw minn proċeduri mediċi, bħal ħafna trattamenti għall-kanċer, u metodi ta’ immaġini dijanjostiċi.
Enerġija: ir-radjazzjoni tippermettilna nipproduċu l-elettriku permezz ta’, pereżempju, l-enerġija solari u l-enerġija nukleari.
L-ambjent u t-tibdil fil-klima: ir-radjazzjoni tista’ tintuża biex tiġi ttrattata l-ilma tad-drenaġġ jew biex jinħolqu varjetajiet ġodda ta’ pjanti li huma reżistenti għat-tibdil fil-klima.
Industrija u xjenza: bit-tekniki nukleari bbażati fuq ir-radjazzjoni, ix-xjentisti jistgħu jeżaminaw oġġetti mill-passat jew jipproduċu materjali b'karatteristiċi superjuri, pereżempju, fl-industrija tal-karozzi.
Jekk ir-radjazzjoni hija ta’ benefiċċju, għaliex għandna nipproteġu lilna nfusna minnha?
Ir-radjazzjoni għandha ħafna applikazzjonijiet ta’ benefiċċju iżda, bħal f’kull attività, meta jkun hemm riskji assoċjati mal-użu tagħha jeħtieġ li jittieħdu azzjonijiet speċifiċi biex jiġu protetti n-nies u l-ambjent. Tipi differenti ta’ radjazzjoni jeħtieġu miżuri protettivi differenti: forma ta’ enerġija baxxa, imsejħa “radjazzjoni mhux jonizzanti”, tista’ teħtieġ inqas miżuri protettivi mir-“radjazzjoni jonizzanti” ta’ enerġija ogħla. L-IAEA tistabbilixxi standards għall-protezzjoni tan-nies u l-ambjent fir-rigward tal-użu paċifiku tar-radjazzjoni jonizzanti – f’konformità mal-mandat tagħha.
Ħin tal-posta: 11 ta' Novembru 2022